To bardzo ciekawe zagadnienie, zwłaszcza w sytuacji koronawirusa. Mam wrażenie, że obecnie dyrektorzy szkół, acz i organu prowadzące zaczęły prześcigać się w podejmowaniu działań zmierzających do niewypłacania wynagrodzenia za pracę w godzinach ponadwymiarowych.

Stąd część nauczycieli, wpadła na pomysł. Skoro nam nie płacą, nie będziemy realizować zajęć w godzinach ponadwymiarowych.

Obowiązek nauczyciela

Tymczasem praca w godzinach ponadwymiarowych jest obowiązkiem nauczyciela. Dzieje się tak wówczas, gdy zostały one jemu przydzielone zgodnie z prawem.

Przede wszystkim ważna jest forma ich przydzielenia. Czy zostało to dokonane z formie aneksu bądź przydziału godzin. Dyrektor w takim dokumencie wskazuje liczbę tych godzin oraz okres, na jaki zaplanowano ich realizację.

Godziny ponadwymiarowe stanowią dodatkowe obciążenie dla nauczyciela. Wykraczają one poza jego normalne obowiązki wynikające z aktu mianowania, czy umowy o pracę.

Jak wynika wręcz z orzeczenia Sadu Najwyższego z dnia 12 maja 2004 roku, praca nauczyciela w godzinach ponadwymiarowych nie stanowi uprawnienia nauczyciela, lecz jego obowiązkiem. Jeżeli została zarządzona zgodnie z prawem. Nauczyciel, który niezasadnie odmawia realizacji przydzielonych zajęć, może być pociągnięty do odpowiedzialności dyscyplinarnej dla nauczycieli z powodu naruszenia obowiązków (postępowanie przed Komisją dyscyplinarną dla nauczycieli).

Praca ponadwymiarowa – tylko za wynagrodzeniem

Za przydzielone godziny ponadwymiarowe, nauczycielowi przysługuje dodatkowe wynagrodzenie. 

Tak również orzekł Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 marca 2012 roku, uznając, że przepisy Karty Nauczyciela przewidują możliwość nałożenia na pracownika obowiązku wykonywania pracy w godzinach nadliczbowych zgodnie z posiadaną specjalnością. Trzeba jednak mieć na uwadze, że praca ta jest pracą odpłatną, a zatem stwarza możliwość uzyskania większego dochodu z jednego stosunku pracy.

Z tego punktu widzenia, wykonywanie pracy w godzinach ponadwymiarowych nie może być rozpatrywane jedynie w kontekście obowiązku pracownika, lecz także prawa pracownika. Zwłaszcza, gdy praca ta była przez pracownika nie tylko akceptowana, ale wręcz pożądana. Na pracę w godzinach ponadwymiarowych nauczyciel musi jednak wyrazić zgodę. 

O przyznaniu tych godzin, bądź nie, decyduje dyrektor. Może się zdarzyć tak, że w jednym roku nauczyciel będzie pracował w godzinach ponadwymiarowych, a w kolejnym roku nie. I zmiana ta, nie będzie traktowana jak pogorszenie warunków pracy.

Może odmówić, czy nie?

Tak więc, nauczyciel musi wyrazić zgodę na pracę w godzinach ponadwymiarowych. A skoro musi ją wyrazić to może zgodę tę również cofnąć. Tym samym może odmówić pracy w godzinach ponadwymiarowych. Może tego dokonać w każdej chwili. Musi jednak pracodawcę o tym zawiadomić. Nie może po prostu przestać ich realizować.

Otagowane jako: czas pracy w oświacie, godziny ponadwymiarowe, oświata, prawnik oświatowy, wynagrodzenie nauczyciela, zapłata za nadgodziny