Na prowadzonej przeze mnie grupie na Facebooku – Nauczycielu-poznaj swoje prawa, jedna z Pań nauczycielek zadała pytanie.

„Proszę o poradę, nakreślę sytuację. Dostałam polecenie (ustne) by przyjść na galę 11.11, którą organizuje gmina. Uczniowie mojej szkoły mają wtedy występ. Odmówiłam, mówiąc, że jest to dzień wolny od pracy i tak zamierzam go spędzić. Pani dyrektor w zamian kazała mi się wstawić do pracy w pustej szkole – 31.10, który jest dniem dyrektorskim i żaden rodzic nie zgłosił potrzeby opieki nad dzieckiem. Będę sama, bez dzieci. Za karę. Kiedy zapytałam, czy to polecenie jest dla wszystkich nauczycieli, czy tylko ja mam się stawić, p. dyrektor napisała wiadomość do całego grona pedagogicznego z informacją: jak kogoś nie będzie na gali 11.11 to ma być w szkole w dniu dyrektorskim. Jak ktoś zamierza być na gali, to ma wolne (odbiera dzień wolny). I tutaj garść pytań na koniec:

1. Czy polecenie pojęcia na galę powinnam dostać na piśmie?
2. Czy to wszystko jest zgodne z prawem? Dla mnie to lekko zachodzi mobbingiem, ale gdzieś rozsądek mi podpowiada, że to jednak w ramach prawa
3. Czy nauczyciel naprawdę ma obowiązek być w szkole, gdy nie ma w niej dzieci?”

Pod postem rozgorzała gorąca dyskusja, nawet mi się dostało, że wprowadzam nauczycieli w błąd. Stąd wracam do tematu dni wolnych i wyjaśniam jak jest. Poniżej również odpowiedzi na pytania Pani nauczycielki.

***

Dni wolne w myśl rozporządzenia o organizacji roku szkolnego

Szanowni Państwo odniosę się merytorycznie do problemu. Zgodnie z ustawą o organizacji roku szkolnego i wydanych na jej podstawie rozporządzeń rozróżniamy różne dni wolne od zajęć nauczyciela.

Są to dni wolne od zajęć dydaktycznych i dni wolne od zajęć w ogóle, kiedy szkoła jest zamknięta.

Terminy dni wolnych od zajęć dydaktyczno-wychowawczych tzw. dyrektorskich dyrektor szkoły ma obowiązek podać do 30.09 a rodzice powinni niezwłocznie zgłosić zapotrzebowanie na zajęcia opiekuńcze/opiekuńczo-wychowawcze dla swoich dzieci. Dyrektor szkoły w dni dyrektorskie – wolne od zajęć dydaktycznych – w wymiarze 8 dni-10 dni w zależności od szkoły – ma obowiązek zorganizować zajęcia opiekuńczo-wychowawcze. (par. 5 ust. 1 w zw. z par. 6 rozporządzenia).

Z kolei nauczyciel powinien wiedzieć, kiedy i czy będzie miał dyżur w te dni na co najmniej 7 dni wcześniej, zgodnie z art. 129 par. 3 K.p. w zw. z art. 91 c KN. Do takich dni należy dzień 31.10. – w tym roku. W dni wolne od pracy (najczęściej dni ustawowo wolne) pracownik nie ma obowiązku podejmować czynności zawodowych, chyba że za dodatkowym wynagrodzeniem jak za godziny nadliczbowe (nie ponadwymiarowe), a nadliczbowe mające swoje uregulowanie w Kodeksie pracy.

Czym innym są dni wolne, o których mowa w ustawie o dniach wolnych.

Jeśli chodzi o okres przerwy świątecznej, zarówno bożonarodzeniowej, jak i wielkanocnej należy wskazać, iż okres ten, jest czasem wolnym (przerwą, a nie dniami wolnymi) dla całej szkoły (dla tych osób, które podlegają pod przepisy oświatowe). Nie jest to czas, w którym nauczyciel pozostaje do dyspozycji dyrektora, ani też czas urlopu. Jest to jednak czas usprawiedliwionej nieobecności nauczyciela wskazanej na mocy obowiązujących przepisów.

Rekompensata dla nauczyciela 

Jednocześnie należy wskazać, iż mocą art. 42 c Karty Nauczyciela za zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze, wykonywane w dniu wolnym od pracy, nauczyciel otrzymuje inny dzień wolny od pracy.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach zamiast dnia wolnego nauczyciel otrzymuje odrębne wynagrodzenie, w wysokości ustalonej w sposób określony w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31.01.2005 r. w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy.

Zgodnie z § 10 powyższego rozporządzenia nauczycielom, którzy w dniu wolnym od pracy realizują zajęcia dydaktyczne, wychowawcze lub opiekuńcze, a nie otrzymują za ten dzień innego dnia wolnego, przysługuje odrębne wynagrodzenie za każdą godzinę pracy obliczane jak za godzinę ponadwymiarową.

Wobec powyższego nauczycielowi przysługują w okresie świątecznym „dni wolne od pracy” bądź dodatkowe wynagrodzenie za pracę w godzinach ponadwymiarowych.

Stanowisko MEN

Zimowa przerwa świąteczna – informacja MEN

Informujemy, że zimowa przerwa świąteczna trwa w szkołach od 23 do 31 grudnia br. Jest to dla uczniów czas wolny od zajęć dydaktyczno-wychowawczych. W tych dniach dyrektor szkoły nie ma obowiązku zapewnienia opieki świetlicowej czy zorganizowania zajęć wychowawczo-opiekuńczych.

Nauczyciele

Zimowa przerwa świąteczna nie jest jednak czasem wolnym od pracy dla nauczycieli, ani dniami ich urlopu wypoczynkowego (urlop przysługuje nauczycielom w okresie ferii letnich i zimowych). W trakcie przerwy – w dni robocze – nauczyciele pozostają do dyspozycji dyrektora szkoły (w ramach realizacji 40-godzinnego tygodnia pracy wynikającego z przepisów ustawy – Karta nauczyciela). Dyrektor decyduje zatem o zaplanowaniu zadań dla nauczycieli w trakcie przerwy świątecznej. Po dokonaniu diagnozy potrzeb rodziców, których dzieci uczą się w danej szkole, dyrektor szkoły może zdecydować o ewentualnym zorganizowaniu zajęć opiekuńczych.

Uczniowie

Natomiast dzieci, które korzystają w szkole z wychowania przedszkolnego w oddziale przedszkolnym mają prawo do opieki w trakcie całego roku szkolnego, z wyjątkiem przerw ustalonych przez organ prowadzący, na wspólny wniosek dyrektora przedszkola i rady przedszkola, a w przypadku braku rady przedszkola – na wspólny wniosek dyrektora przedszkola i rady rodziców. Oddział przedszkolny w szkole działa zgodnie z przepisami dotyczącymi przedszkoli publicznych, a więc do jego organizacji nie mają zastosowania przepisy ww. rozporządzenia, w którym ustalono terminy ferii i przerw świątecznych.

Departament Informacji i Promocji
Ministerstwo Edukacji Narodowej

Podstawa prawna

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 sierpnia 2017 r. w sprawie organizacji roku szkolnego (Dz. U. poz. 1603)

Odpowiedzi na powyższe pytania  

1. Polecenie przyjścia na galę nie musi zostać wydane na piśmie. Może być przekazane w formie ustnej, jednak nadal będzie obowiązywać.
2. Jest i nie jest zgodne z prawem jednocześnie. Nie jest zgodne z prawem z przyczyn powyższych. Nie jest jednak mobbingiem.
3. Tak nauczyciel ma obowiązek być w szkole, jeśli nie ma w niej uczniów, jeżeli takie będzie polecenie dyrektora. Oczywiście nie dotyczące dni ustawowo wolnych od pracy.

Karolina Sikorska-Bednarczyk
prawnik oświatowy
doktorantka UG

Photo by Taylor Flowe on Unsplash

***

Za dni wolne nauczyciela – czas dyżuru – należy się dodatkowe wynagrodzenie 🙂

Wracając do dyskusji na temat dni wolnych w przerwie świątecznej, która teoretycznie się zaczęła, zwracam uwagę na jedną rzecz  

Za te dni wolne – w przerwie świątecznej – czyli za czas dyżuru należy się nauczycielowi dodatkowe wynagrodzenie :) prawda, że dobra wiadomość? 

Z czego to wynika? 

Ustalone zostało, iż ten czas nie jest urlopem nauczyciela, nie jest jednak dniem pracy, co wynika z przytaczanego już rozporządzenia – szkoła na okres świąteczny – zgodnie z literalnym brzmieniem rozporządzenia powinna być zamknięta [Czytaj dalej…]

Otagowane jako: adwokat Gdańsk prawo oświatowe, dni wolne nauczyciela, pensum, prawnik oświatowy, prawo oświata