16.10.2019

36 Komentarzy,

Karolina Sikorska-Bednarczyk,

Okienko a czas wolny nauczyciela

„Dyrektor zlecił na „okienku” nauczyciela cotygodniową opiekę nad uczniem, który nie uczęszcza na lekcje religii. Czy „okienko” to czas wolny dla nauczyciela? Czy dyrektor może w tym czasie zlecać stałe zajęcia?”

Takie pytanie padło w komentarzu i postanowiłam zrobić z tego odrębny wpis. 

Pytanie więc, czy okienko jest czasem wolnym nauczyciela?! 

Absolutnie NIE! 

Ale po kolei…

Okienko a czas wolny nauczyciela

Czas pracy nauczyciela

Zgodnie z art. 42 ustawy Karta Nauczyciela, czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin tygodniowo.  W ramach wymienionego czasu pracy oraz ustalonego wynagrodzenia nauczyciel obowiązany jest realizować: 

„1) zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym w ustawie;

2) inne zajęcia i czynności wynikające z zadań statutowych szkoły, w tym zajęcia opiekuńcze i wychowawcze uwzględniające potrzeby i zainteresowania uczniów, z tym że w ramach tych zajęć:

3) zajęcia i czynności związane z przygotowaniem się do zajęć, samokształceniem i doskonaleniem zawodowym”.

Jednocześnie żaden przepis nie reguluje kwestii tzw. okienek śródlekcyjnych. Okienka wynikają z konieczności dostosowania planu zajęć do organizacji roku szkolnego. Może się więc zdarzyć, że jednego dnia nauczyciel będzie miał pięć okienek. Z kolei drugiego dnia ani jednej godziny. Nadto może być tak, że jeden nauczyciel będzie miał 2 okienka, a inny żadnego. 

Okienko jako czas wolny?

Czas okienka jest czasem, w którym nauczyciel pozostaje w dyspozycji dyrektora i powinien przebywać na terenie placówki. Nie jest to czas wolny nauczyciela! Jeśli nauczyciel chce w tym czasie wykonywać jakieś inne czynności, bądź opuścić teren szkoły, powinien uzyskać zgodę dyrektora. 

Pamiętam ze swojej pracy zawodowej, że przeklinaliśmy okienka w planie lekcyjnym. Był to czas, w którym owszem można było sprawdzić jakieś sprawdziany, czy zająć się swoimi zajęciami (ja pisałam pisma procesowe 🙂 ). Jednak przedłużały one czas spędzony w czasie i był czasem nieefektywnym. Mało tego ilość okienek i podział ich wśród nauczycieli budził wiele wątpliwości. Uważaliśmy, że ich podział powinien być rozplanowany równomiernie. 

Co na to przepisy prawa?

I tutaj akurat zgadzają się ze mną przepisy prawa. 

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (Dz. U. z 2003 r. Nr 6, poz. 69, z późn. zm.) określa zasady tygodniowego rozkładu zajęć dydaktyczno-wychowawczych uczniów (czyli planu lekcji). 

Zgodnie z § 2 tego aktu prawnego dyrektor zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki pobytu w szkole lub placówce, a także bezpieczne i higieniczne warunki uczestnictwa w zajęciach organizowanych przez szkołę lub placówkę poza obiektami należącymi do tych jednostek.

Z kolei § 4 mówi, że jeżeli specyfika programu nauczania nie sprzeciwia się temu, w planie zajęć dydaktyczno-wychowawczych uwzględnia się:

  1. potrzebę równomiernego obciążenia zajęciami w poszczególnych dniach tygodnia;
  2. potrzebę różnicowania zajęć w każdym dniu;
  3. zasadę niełączenia w kilkugodzinne bloki zajęć z tego samego przedmiotu.

Jak wynika z powyższego, zasada równomiernego obciążenia zajęciami dotyczy tylko uczniów, a nie nauczycieli. Nauczyciel pracuje na pełny etat – 40 godzin w tygodniu (w tym określoną liczbę godzin jako pensum). Dyrektor szkoły może więc nim dysponować zgodnie z potrzebami.  Jedyna zasada, jaka nie powinna być naruszana, to ta o 40-godzinnym tygodniu pracy i określonej dla danego nauczyciela liczbie pensum.

Dyrektor może wydać nauczycielowi polecenia realizacji zadań statutowych

Jednocześnie dyrektor szkoły może zobowiązać nauczyciela do wykonywania innych zadań w danym dniu. Może to być np. udziału w szkoleniu lub radzie pedagogicznej, przygotowanie uroczystości szkolnej, czy też praca podczas tzw. okienek. 

Więc jeśli masz za dużo okienek zwróć się do dyrektora o ich zmniejszenie bądź równomierne rozdzielenie. Jednak nie ryzykuj wyjściem ze szkoły i np. utratą uprawnień odszkodowawczych, w razie wypadku. 

Karolina Sikorska-Bednarczyk
prawnik oświatowy
doktorantka UG

Photo by Amel Majanovic on Unsplash

***

Sklep i wiedza dla nauczyciela

Jak wiecie od kilku lat dzielę się z Wami swoją wiedzą na tym blogu.

Od roku jednak idę krok dalej 🙂 Na Facebooku działa grupa dla nauczycieli. Oprócz mojej wiedzy dochodzi do wymiany doświadczeń i wiedzy Waszej.

To bardzo cenne! Bo najlepiej uczymy się na wzorcach. 

Możesz dołączyć do społeczności – jest nas już ponad 4800 osób [Czytaj dalej…]

{ 36 komentarze… przeczytaj je poniżej albo dodaj swój }

ola 16 października, 2019 o 13:15

Witam. A co jeśli nauczyciel w trakcie okienka przmieszcza się w szkole z budynku A do budynku B i ma np. po drodze wypadek?

Odpowiedz

Karolina Sikorska-Bednarczyk 22 października, 2019 o 01:51

Wówczas przysługują mu roszczenia związane z wypadkiem w miejscu pracy.

Odpowiedz

Hanna 16 października, 2019 o 19:56

Bardzo dziękuję za wyczerpujący komentarz. Pozdrawiam.
Hanna

Odpowiedz

Grzegorz 16 października, 2019 o 20:22

Jakoś to do mnie nie przemawia. Ktoś ma po 3 godziny dziennie i jest wolny a inny będzie miał 1 godzinę rano i 2 na ostatnich lekcja (i tak przez cały tydzień) i jest zobowiązany na okienkach być na terenie szkoły?

Odpowiedz

Karolina Sikorska-Bednarczyk 22 października, 2019 o 01:50

Nie jest zobowiązany do bycia na terenie szkoły. Oznacza to, że ma przekazać dyrektorowi, gdzie w tym czasie będzie przebywać. I ma to zrobić dla własnego bezpieczeństwa.

Odpowiedz

Sip o 27 października, 2019 o 11:57

KN pisze tylko tyle, że czas pracy nauczyciela nie może przekroczyć 40 godzin tygodniowo. Nie ma żadnych zapisów dotyczących dobowej normy pracy, przysługujących przerw w pracy, zasad dotyczących ciągłości pracy i wielu innych, które wynikają z KP. Czy zasada, że to czego nie reguluje KN, reguluje KP, nie obowiązuje? Czy dyrektora, jako pracodawcę nie obowiązują przepisy mowiące o równym traktowaniu pracowników i może swobodnie przyznawać różną liczbę okienek: jednemu 2, innemu 12? Jeśli czas okienek wliczamy do czasu pracy, to co z higieną i bezpieczeństwem pracy, gdy dyrektor organizuje po 8 godzinach takiej pracy obowiązkowe szkolenie?

Odpowiedz

Teresa 11 grudnia, 2019 o 16:26

Trochę wydaje mi się to dziwne. Jeśli mam np. w każdy poniedziałek z rana 2 godziny i po godz. 13 2 godziny, to za każdym razem powinnam „spowiadać” się dyrektorowi co będę robiła i gdzie przebywała w czasie wolnym?

Odpowiedz

Karolina Sikorska-Bednarczyk 21 grudnia, 2019 o 00:28

A jak coś się Pani stanie w tym czasie, to będzie Pani oczekiwała odszkodowania za ten czas?

Odpowiedz

Nauczycielka 20 września, 2020 o 19:16

oczywiście, że podczas okienka nauczyciel może wyjść ze szkoły- pozostawanie do dyspozycji pracodawcy oznacza jedynie, że w tym czasie musi być zdrowy i trzeźwy…
i żaden dyrektor nie może zmusić nauczyciela do opieki nad jakimkolwiek uczniem 🙂

Odpowiedz

Teresa 11 grudnia, 2019 o 16:28

Trochę wydaje mi się to dziwne, abym miała co tydzień „spowiadać” się dyrektorowi co będę robiła i gdzie przebywała w czasie wolnym?

Odpowiedz

Karolina Sikorska-Bednarczyk 21 grudnia, 2019 o 00:26

Zapewniam Panią, że jest to w Pani interesie i zapewnia Pani bezpieczeństwo.

Odpowiedz

Paweł 18 grudnia, 2019 o 11:24

Witam.
Czyli wychodząc na okienku najlepiej wpisać w rejestr wyjść w sekretariacie?
Pozdrawiam
Paweł

Odpowiedz

Karolina Sikorska-Bednarczyk 21 grudnia, 2019 o 00:26

Tak, zdecydowanie tak.

Odpowiedz

Agnieszkaa 1 września, 2021 o 12:00

Czy między dwoma okienkami nauczyciel może mieć dyżur śródlekcyjny?

Odpowiedz

Karolina Sikorska-Bednarczyk 4 września, 2021 o 14:07

Tak, może

Odpowiedz

Anna 5 kwietnia, 2022 o 03:58

Co za bzdury!!! A co z nauczycielami, którzy na okienku jadą praowac w innej szkole.?

Odpowiedz

Karolina Sikorska-Bednarczyk 31 sierpnia, 2022 o 02:58

Może się Pani z tym, co napisałam nie zgadzać. Jednak praca w drugiej szkolne w czasie okienka jest dobrą wolą dyrektora, że się na to godzi. Dura lex …

Odpowiedz

Nonono 2 września, 2022 o 21:15

A to akurat nieprawda. Dyrektor nie musi już wyrażać zgody na pracę nauczyciela w drugiej szkole.

Odpowiedz

Karolina Sikorska-Bednarczyk 30 października, 2022 o 01:00

Zgadza się, nie musi. Dlatego warto spojrzeć na datę, z jakiego czasu jest artykuł. Pozdrawiam.

Odpowiedz

Justyna 16 lipca, 2022 o 11:49

Dzień dobry,
Czy nauczyciel może mieć zajęcia lekcyjne od 7:45 do 16:50 z okienkiem 3 godzinnym?
Jest to fizycznie i zdrowotnie bardzo obciążające.
Pozdrawiam,
Justyna

Odpowiedz

Karolina Sikorska-Bednarczyk 16 sierpnia, 2022 o 00:58

Dzień dobry, tak może tak mieć ułożony plan. Pozdrawiam.

Odpowiedz

Anna 7 października, 2022 o 21:49

Jeżeli N.ma 3 okienka w godz 7.45-16.50 i jest wtedy w pracy. Przygotowuje się, sprawdza zeszyty czyli wykonuje pracę w ramach 40 godzin. To jest to zgodne z prawem ? Coś chyba nie tak !!!

Odpowiedz

Karolina Sikorska-Bednarczyk 30 października, 2022 o 00:21

Tak, jest to zgodne z prawem. Można też napisać pismo do dyrekcji z prośbą o przydzielanie w tym czasie zastępstw doraźnych.

Odpowiedz

Beata 30 sierpnia, 2022 o 13:01

Czy mogę się nie zgodzić na tzw. okienko? nie pracuję w szkole , tylko w świetlicy pozaszkolnej – organizacja jest więc łatwiejsza, a takie ułożenie planu wynikałoby jedynie z wygody dla dyrektora. Czy mogę się na to nie zgodzić?
Pozdrawiam
Beata

Odpowiedz

Karolina Sikorska-Bednarczyk 31 sierpnia, 2022 o 02:53

Nie, nie może się Pani nie zgodzić na okienko. Pozdrawiam.

Odpowiedz

Beata 2 września, 2022 o 12:11

Dziękuję bardzo za odpowiedź. Pozdrawiam.

Odpowiedz

Grzegorz 3 września, 2022 o 11:08

Czy liczba okienek i liczba godzin przy tablicy może przekroczyć 40 godzin? Dla przykładu 28 lekcji i 14 okienek. Serdecznie pozdrawiam

Odpowiedz

Karolina Sikorska-Bednarczyk 30 października, 2022 o 01:01

Ciekawa sytuacja. Generalnie nic nie stoi na przeszkodzie, aby tak się stało. Jednak wówczas potraktowałabym to jako godziny nie tylko ponadwymiarowe, ale i nadliczbowe. Pozdrawiam!

Odpowiedz

Jolanta 1 października, 2022 o 10:39

Proszę jednoznacznie określić pojęcie 40 godzinnego czasu pracy. Ponieważ cały czas szafuje się tym pojęciem bez uszczegółowienia.
Przykład – jadę na trzydniową z wycieczkę z klasą – jak wówczas liczy mi się czas pracy? – jestem wówczas dyspozycyjna 24 godz.? lub
pracuję w domu nad sprawdzianami , kartkówkami lub dostaje do nauki dwa nowe przedmioty, których wcześniej nie uczyłam – jak? i czy w ogóle uwzględnia się dodatkowy czas na przygotowanie do zajęć?

Moja opinia – czas zlikwidować Kartę nauczyciela i zacząć pracować według Kodeksu pracy – obecnie jest bardzo dużo niedomówień co pozwala pracodawcy wykorzystywać pracownika.
Pozdrawiam Jolanta Arendarska

Odpowiedz

Karolina Sikorska-Bednarczyk 30 października, 2022 o 00:58

Nie da się ujednolicić pojęcia 40 godzinnego czasu pracy. Karta Nauczyciela określa co należy do obowiązków nauczyciela. Jednocześnie w sprawach nieuregulowanych KN stosuje się przepisy KP., w tym te dotyczące 11 godzinnego odpoczynku w czasie wycieczek. Jest dużo niedomówień, ale wiele normuje praktyka. Pozdrawiam.

Odpowiedz

Andrzej 6 października, 2022 o 14:01

Dzień dobry,
Czy opieka nauczyciela nad dziećmi podczas dłuższego przejścia na basen powinna być płatna?
Pozdrawiam 🙂
Andrzej

Odpowiedz

Karolina Sikorska-Bednarczyk 30 października, 2022 o 00:56

Nie, czas dojścia do miejsca świadczenia pracy nie jest czasem pracy, tym samym nie przysługuje za to wynagrodzenie. Odbywa się to w ramach zajęć opiekuńczych. Pozdrawiam 🙂

Odpowiedz

Jerzy 21 października, 2022 o 21:45

Czy zgodnie z prawem dyrektor zaplanował mi dyżur przez rozpoczęciem zajęć od godz. 7:50 do 8:00, gdy w tym dniu rozpoczynam zajęcia od 8:50

Odpowiedz

Karolina Sikorska-Bednarczyk 30 października, 2022 o 00:15

Nie jest to obiektywnie uzasadnione.

Odpowiedz

Mya 6 września, 2023 o 06:33

Czy na okienku mogę realizować zajęcia indywidualne w których muszę dojechać do ucznia?

Odpowiedz

Karolina Sikorska-Bednarczyk 11 września, 2023 o 01:18

Oczywiście, że tak.

Odpowiedz

Dodaj komentarz

Na blogu jest wiele artykułów, w których dzielę się swoją wiedzą bezpłatnie.

Jeśli potrzebujesz indywidualnej pomocy prawnej, napisz do mnie :)

Przedstaw mi swój problem, a ja zaproponuję, co możemy wspólnie w tej sprawie zrobić i ile będzie kosztować moja praca.

Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez KANCELARIA ADWOKATA I RADCY PRAWNEGO Rafała Bednarczyka w celu obsługi komentarzy. Szczegóły: polityka prywatności.

Poprzedni wpis:

Następny wpis: